BCG Matrisi Nedir?

BCG Matrisi = Ürün Portföy Matrisi

BCG Matrisi Nedir? BCG matrisi bir şirketin pazarda nasıl bir strateji izlemesi ve yatırımlarını hangi alanlarda yoğunlaştırması gerektiği üzerinde fikir sahibi olmaya yarayan bir analiz metodudur.(Aktan ve Vural, 2004:89)

Şirketler kar amacı gütmek isteyen kuruluşlardır. Şirketlerde üretilen ürünler, hizmetler, yarı mamuller her ne olursa olsun kar getiren ürünlere dönüşmelidir. Ürün yada ürün gruplarının pazar da var olabilmesi pazarlama stratejilerinin kurulabilmesi ve ürünün etkinliğinin anlaşılması gerekmektedir.

Ürünlerin piyasada bulunma kolaylığına göre satışlarda değişmektedir. Şirketler hizmetlerini monopol piyasa olarak gerçekleştiriyor ise tek tercih olduğundan seçim sadece bu şirkete olacaktır. bu durumda ise ürünün devamlılığı ile şirketin kar oranı orantılı olarak artacaktır. Günümüz şartlarında monopol bir piyasa yakalayıp bu alanda sürdürebilir olmak şuan için zordur monopol olduğunu gören diğer girişimciler işin tuttuğunu gördüğü için hemen piyasaya giriş yapmaktadır. Bir diğer yön ise mevcutta üretilen ürünün bir den çok üreticisinin olmasıdır. Kısa söylem ile ya ürün hiç daha önce üretilmemiş olacak yada mevcut bir ürün üretilecek, mevcut ürünü üretirken de bazı farklılaşmalar yaparak, kaliteyi arttırarak rakiplerin önüne geçmeye çalışılacak bu tip durumları düşünürken ürünlerin pazarlama stratejisi belirlenmesi gerekecektir. BCG matrisi kabul edilmiş bir strateji belirleme matrisidir. Şimdi bu matrisin amacını nerede kullanıldığını  nasıl uygulandığını kısa cümleler ile inceleyelim.

BCG Matrisinin Amacı Nedir?

BCG Matrisi pazarlama analizi şeması ile ürünlerin pazar payı ve konumlarını karılaştırarak görselleştirmeye yarayan bir analiz metodudur. Alınan kararların maliyetlerini minimize etmek ve doğru alanda doğru yatırımlar yapmayı amaçlar.

BCG Matrisi Nerede Kullanılır?

Üretilecek yada üretilen ürünlerin matrisin hangi kategoride olduğunu göstererek kıyaslamaya yarar. Yeni ürünler için pazarlama faaliyetlerinde kullanılır.

BCG Matrisinin Önemli Noktası Nedir?

Matriste iki önemli husus yer almaktadır. Bunlar; pazarın büyüme hızı ve göreceli pazar payıdır.

Pazarın büyüme hızı, bir önceki yıla göre piyasadaki satışların artış oranı iken

Göreceli pazar payı, şirketin yahut markanın, en büyük rakiplerine göre piyasadaki payıdır.

BCG Matrisi Nasıl Uygulanır?

2×2 bir matris oluşturulur. Bu matriste sol üst köşeye yıldızları yerleştiririz. Pazarın büyüme hızının en yüksek olduğu göreceli pazar payının en yüksek olduğu yıldızları diğer yerlere de yıldızın sağına belirsizler inekler ve köpeklere işlenecektir.

• Yıldızlar
• İnekler
• Belirsizler
• Köpekler

BCG Matrisinin Matris Elemanlarının Tanımları

Yıldızlar

Eğer pazarın büyüme hızı yüksek ve şirketin en yakın rakiplerine göre pazar payı da yüksekse şirkete kazandığını bu işe yatırım yapması ve pazardaki durumunu güçlendirmesi önerilir. Yani, bu bölgede yer alan şirket veya markalara yapılacak stratejik yönlendirme büyüme stratejisi şeklinde olacaktır. Ve bu bölgede yer alan şirketler yahut markalar en büyük desteği ve ilgiyi hak ederler. Burada dikkat edilmesi gereken önemli nokta; pazardaki büyüme hızı bir yerden sonra azalacaktır, böyle bir durumda yıldız ineğe dönüşür ve yeni stratejiler buna göre yeniden kurgulanır.

İnekler

Eğer pazarın büyüme hızı düşük ve şirketin pazar payı oldukça yüksekse bu iş muhtemelen şirkete sıcak para akışı  sağlamaktadır. Zaten bu alanın “inek” olarak adlandırılmasının ana nedeni de düzenli akış (süt) sağlanmasından gelmektedir. Bu pazarın aşırı büyüyeceği beklenmemeli ve buradan kazanılan paraların yıldızlara aktarılması önerilir. Çok agresif bir pazarlama stratejisi gerektirmezler, bu yüzden defansif olmak yeterlidir. İneklerin pazar payı belirli bir süre sonra yeni rakiplerin sektöre girmesiyle birlikte azalır ve inek köpeğe dönüşür.

Belirsizler

Pazar payımız düşük ve şirketin/markanın bulunduğu pazar yüksek hızla büyüyorsa bu bölgede bazı belirsizlikler ve soru işaretlerinin olması muhtemeldir. Bu gibi durumlarda genelde rekabet çok şiddetli değildir ve şirketler iki olası seçenekle karşılaşabilecektir:

Eğer, şirket rakibe göre pazar payını daha çok artırılabilirse bu belirsiz iş, yıldıza terfi ederek gözde bir şirket olabilir. Ama pazardaki rakipler daha iyi yönetim yaklaşımlarıyla pazardan ve şirketimizden daha fazla pay alırsa, bu durumda; belirsizlikler köpeğe dönüşür.

Köpekler

Pazarın büyüme hızı ve şirketin pazar payı da düşükse; bu bölgedeki işletmeler sorunlu yani köpek olarak adlandırılır. Malumunuz, büyüme hızının yüksek olmadığı pazarlarda rekabet derecesi oldukça şiddetli iken, bu bölgede yer alan işletmelerin nakit oluşturma ihtimali de ziyadesiyle düşük olduğu için bu şirketin yahut markanın satılması veya kapatılması önerilen bir stratejidir.

Sonuç

Yukarıda bahsettiğim metot ile birlikte yanını destekleyici analizlerle çok güzel ve verimli sonuçlara erişilebilir bu analiz çok duyulmasa da stratejik planlamada kullanılması gereken bir yöntemdir. Büyük şirketlerin çoğunda uygulandığını bilmenizi isterim detaylı bir şekilde yapılan BCG Matrisi karar almada yardımcı olacaktır.

Kaynak

“Stratejik Kararlarda İnekler, Köpekler, Yıldızlar ve Belirsizler. BCG Matrisi ve Yorumu” adlı yazısı kaynak olarak kullanılmıştır.

Öneri yazıma buradan ulaşabilirsiniz