Spagetti Diyagramı Nedir?

Spagetti Diyagramı Nedir, kalite yönetim araçlarından biri olan spagetti diyagramını bu yazıda inceleyeceğiz. Spagetti diyagramı operatörlerin hareketini statik bir formatta görselleştiren yalın bir Altı Sigma süreç analiz aracıdır. Gelin birlikte detayına inelim.

Spagetti Diyagramı Nedir?

Spagetti Diyagramı üretim veya hizmet alanında çalışanların çalışma esnasında ne kadar hareket ettiği, nerelerde zaman kaybettiğini veya iş yapış esnasında işin gerekliliği olan malzemeleri aramasında, israfları, hataları ortaya çıkarmaya yarayan bir metottur.

Başka bir deyişle;

Spagetti diyagramı, bir süreç boyunca bir öğenin veya bir aktivitenin izlediği yolun, sürekli bir akış hattı kullanılarak görsel olarak ifade edilmesidir. Sürekli akış hattı, süreç ekiplerinin iş akışındaki fazlalıkları ve süreci hızlandıracak fırsatları tanımlamasına olanak tanır.

Spagetti Diyagramının Amacı

Spagetti Diyagramı çıkarılan çalışanın işi yaparken farkında olmadan karşılaştığı artık işin rutini imiş gibi algıladığı;

Gereksiz yürümeleri azaltmak,
Malzeme aramalarını azaltmak,
Fark edilmeyen israfların ortadan kaldırılabilmesi,
Yapılan işleyiş hatalarının ortadan kaldırılmasını amaçlar.

Çalışmada yapılan mesafenin kısaltılması bekleme süreleri ve çalışma sürelerinin azaltılması için kullanılır.

Spagetti Diyagramının

İmalat düzeninde en önemli noktalardan biri kullanılacak yarı mamul, ham madde, malzeme, alet ve ekipmanların operatöre en yakın noktada olmasının sağlamaktır. Bu diyagrama spagetti adının verilmesi diyagramın çizilmesi sonucunda genellikle bir porsiyon spagettiye benzer bir tablo ile karşı karşıya kalınmasıdır. Çünkü süreçler arasında ürün, operatör veya hizmet alan/veren kişilerin oradan oraya taşındığı durumlar o kadar fazladır ki bunu görmenin en etkili yolu değer akış yollarını çizmektir. Spagetti Diyagramı çalışanın gereksiz adımlar atmadan, daha az zamanda, gereksiz adımlar ile yorulmadan daha etkin ve verimli iş yapmasını sağlamaktadır. 

Spagetti Diyagramının Kullanıldığı Yerler?

• Biyoloji
• Meteoroloji
• İş
• Tıp

Spagetti Diyagramı Nasıl Çizilir?

Bir Spagetti Diyagramı çizmek için, önce işyerinin uygun bir haritasına sahip olmak veya bunu oluşturmak önemlidir. Daha sonra bu harita üzerinde sürecin başından sonuna kadar bir çizgi çizilir. Bu çizgi, bir çalışanın veya bir ürünün hareketini temsil edebilir. Ardından tüm çalışanların hareketleri ve ürün veya faaliyetler de görselleştirilir. Gerçek gözlemlere dayanan gerçek durum bu olmalıdır. Tüm tesisler, makineler, araçlar ve çalışanların taşınması gereken yerler temsil edilmelidir. Süreçte verimsizliğe yol açan alanları işaretlemek kullanışlıdır, böylece bunlar hemen tanınabilir ve daha kolay iyileştirilebilir. 

Spagetti Diyagramı çizmek için aşağıdaki ipuçları gereklidir:

• Spagetti diyagramını ölçeklendirerek kat edilen toplam mesafeyi hesaplamayı kolaylaştırın.
• Tüm çalışanların attığı adımları sayın. Bu durum oran (ölçek) bilinmediğinde iyi bir gösterge sağlar. Bu durum işlerin en verimsiz olduğu yerleri değerlendirmeyi kolaylaştırır.
• Çalışan başına ayrı bir çizgi çizin, böylece zaman birimi başına sıklık daha kolay hesaplanabilir (dakika, çeyrek saat, saat). Bu durum boşa harcanan toplam mesafenin ve zamanın hesaplanmasını sağlar.
• Rotayı olabildiğince doğal bir şekilde temsil edin. Bu durum düz çizgilerin pratikte mevcut olmadığı anlamına gelir; Spagetti Grafiği esas olarak sarma hareketlerini gösterecektir.

Spagetti Diyagramının Aşamaları?

1. Önce süreç analiz edilir, mümkünse adımları çıkarılır.
2. Çalışılacak alanın büyük bir krokisi çıkarılır.
3. Kroki üzerinde bulunan her işlem ardışık numaralandırılır.
4. Operatörün başlangıç noktası belirlenir.
5. Çalışma alanı krokisinde ilgili işle gidilen yollar renkli kalemlerle çizilir.
6. Kroki üzerinde çizilen yönler mutlaka belirtilir bu işlem yapılırken aynı zamanda iş ile görülen israflar hatalar gereksiz hamleler ayrı bir kağıda not edilir.
7. Operatörün her bir süreçte attığı adımlar ve o sürecin süresi hesaplanır.(adım sayar verilebilir belirli kişi kısıtları kullanılır ortalama bir adım 70 cm’dir. Bir insanın ortalama yürüme hızı 5 km’dir.)
8. Hesaplamaların yapılmasının ardından elde bulunan iki evrak diyagram ve hata kayıt kağıdı.
9. Spagetti diyagramına bakarak sonuca göre yeni metotlar geliştirilir sonrasında tekrardan spagetti diyagramı çizilerek karşılaştırılır. Bu karşılaştırma sonucunda son çizilen spagetti diyagramında karmaşa az ise istenilen sonuca ulaşılmış demektir.

Sonuç

Spagetti Diyagramı Nedir? Dendiğinde artık bir fikriniz var, yukarıda bahsetmiş olduğum anlatımların bu analiz metodunu kullanmanız için yeterli geleceğini düşünüyorum. Bu tür çalışmaları neden yapmamız gerektiğinden biraz bahsetmek istiyorum. İşletmeler ve kurumlar performanslı çalışmak ve israflardan üretimi arındırmak için çalışılması gerektiğini biliyorlar. Çalışmaları yürütebilecek mühendisleri işlere alıyorlar. Fakat Spagetti diyagramı gibi analizler kişiler tarafından GEREKSİZ olarak nitelendirilir. Hatta şu cümleleri de duyabilirsiniz. İlk okulda ki gibi resim mi çiziyorsun. Saçma işlerle uğraşma. Biz mühendislerin ne yaptığını anlayamayan geri kalmış, yenilikçi düşünce yapısına sahip olmayan kişiler bu cümleleri kuracaklarıdır. Mühendisler bu tip cümleleri kuran kişilere konuyu anlatsalar bile anlayamayacakları için duymazdan gelip işlerine devam etmeleri gerektiğini bilmeleri gerekmektedir. Sizler için  bu durumlarla başa çıkmak nasıl davranılması gerektiği konusunda bir yazı yazacağım. Yazınca bu kısma ekleme yapacağım merak etmeyin. Sizler için yazmış olduğum yazıma bu linkten erişebilirsiniz.

Öneri yazıma bu linkten ulaşabilirsiniz.

Kaynakça

• Alukal, G. (2007). 21. yüzyılda yalın kaizen. Kalitede ilerleme, 40 (8), 69.
• Tanco, M., Santos, J., Rodriguez, JL ve Reich, J. (2013). Nuga üretimine yalın tekniklerin uygulanması: mevsimsel bir vaka çalışması. Uluslararası İleri Üretim Teknolojisi Dergisi, 68 (5-8), 1639-1654.
• Tyagi, S., Cai, X., Yang, K. ve Chambers, T. (2015). Verimli bilgi oluşturmayı desteklemek için yalın araçlar ve yöntemler. Uluslararası Bilgi Yönetimi Dergisi, 35 (2), 204-214.