Balanced Scorecard, şirketler için izlenebilirlik ve ölçme açısından vazgeçilmez bir unsurdur. Şirketlerin bu verileri daha düzgün tutabilmesi için hangi verilerin sahadan alınacağı belirli bir metodoloji ile yapılmalıdır. Peki, Balanced Scorecard ile nasıl ölçeceğimizi tam anlamıyla görelim.
Balanced Scorecard Nedir?
Balanced Scorecard = Kurumsal Karne
Balanced Scorecard bir organizasyonun stratejik hedeflerine ulaşılmasını sağlamak için sırayla ölçülen, izlenen ve gerekirse değiştirilen bir dizi organizasyonel performansı, hedeflere dönüştürmeyi amaçlayan bir yönetim sistemidir.
Başka bir deyişle,
Balanced Scorecard (Dengeli puan kartı) yaklaşımının temel dayanaklarından biri, şirketlerin stratejik hedeflerini izlemek için geleneksel olarak takip ettikleri finansal muhasebe ölçütlerinin, şirketleri doğru yolda tutmak için yetersiz olmasıdır. Finansal sonuçlar, işin nereye gittiğine veya nereye gitmesi gerektiğine değil, geçmişte neler olduğuna ışık tutar.
Bir pilotun bir uçağı uçurabilmesi için tek bir göstergeye bakması yetmez birden fazla gösterge ile o anki durumunu yapacaklarını ve yapması gerekenleri bilebilir. Şirketler eski düzende sadece finansal göstergelere bakarak, firması hakkında çıkarımlar yapmakta idi fakat değişen ve gelişen yapı karşısında finansal göstergenin tek başına yeterli olmadığı anlaşılmıştı. Şirketi etkileyen diğer faktörlerin
- Finansal,
- Müşteri,
- İç verimlilik,
- Öğrenme ve gelişme,
olarak belirlenen bu 4dört faktörü ölçerek gruplandırmaya kurumsal karne(Balanced Scorecard) diyoruz. Bu gruplandırma sayesinde şirketi sadece finansal olarak incelemek yerine farklı bakış açıları ile değerlendirmiş oluyoruz. Bu faktörlerin birbiriyle bağlantılı olması değerlendirmede finansal olarak çıkan raporun kuvvetlenmesine denek olmaktadır. Kurumsal karne ile toplanan veriler düzgün değerlendirilip incelendiğinde rakipler arasında ön plana çıkmaya vesile olacaktır.
Balanced Scorecard birden fazla Türkçeye çevrilmiş hali bulunmaktadır. En yaygın olarak kullanılan Kurumsal karnedir diğerleri ise Dengeli puan kartı, Performans Karnesi, Dengeli Ölçüm Kartı gibi çevirilerde bulunulmuştur. Hepsi aynı anlama gelmesi adın çok önemi olmadığını bize göstermektedir. Kendi kullanımına hangisi uyuyor ise kendiniz seçim yapabilirsiniz.
Balanced Scorecard Amaçı?
Balanced Scorecard amacı şirketlere geri bildirim sağlamak ve ölçmektir. Şirketlerin bilgileri tek bir raporda toplamasına, finansal performansın yanı sıra hizmet ve kaliteye bilgi sağlamasına ve verimliliği artırmaya yardımcı olmasına olanak tanır. Tek bir raporlamada bu kadar veriyi barındırması şirket için gerekli olan iyileştirme çalışmalarına hangi bölümden başlanması gerektiğini yöneticilere göstermiş olur. Bir kereye mahsus yapın bir işlem değildir periyot belirlenmeli ve sürekli yapılmalı yapılan iyileşmelerin etkileri izlenmelidir.
Balanced Scorecard Niçin Kullanılır?
Balanced Scorecard kullanımı şirket personeli, yöneticiler tarafından bilgileri kuruluşlarının geleceği için daha iyi kararlar almak için kullanabilir.
Önemli Not
***Bir kuruluş, kuruluş için yapılanların (geliştirilen, yenilenen, sürdürülen faaliyetler bütünü) değer olarak nerelere etki ettiğini görmek için yani stratejik haritayı uygulamak için kurumsal karneyi kullanabilir.
Balanced Scorecard Modelinin Özellikleri Nelerdir?
Finansal Boyut
Satışlar, harcamalar ve gelir gibi finansal veriler, finansal performansı anlamak için kullanılır. Bu finansal ölçütler para birimlerinin tutarlarını, finansal oranları, bütçe farklarını veya gelir hedeflerini içerebilir.
Müşteri Boyutu
Ürün veya hizmetlerin kalitesi, fiyatı ve bulunabilirliği ile müşteri memnuniyetini ölçmek için müşteri perspektifleri toplanır. Müşteriler, mevcut ürünlerle ilgili memnuniyetleri hakkında geri bildirim sağlar.
İç Verimlilik Boyutu
Ürünlerin ne kadar iyi üretildiği araştırılarak değerlendirilir. Operasyonel yönetim, boşlukları, gecikmeleri, darboğazları, eksiklikleri veya israfı izlemek için analiz edilir.
Öğrenme ve Gelişme Boyutu
Eğitim ve bilgi kaynaklarının araştırılması yoluyla analiz edilir. Bu ilk ayak, bilginin ne kadar iyi yakalandığını ve çalışanların bu bilgileri endüstride rekabet avantajına dönüştürmek için ne kadar etkili kullandığını ele alır .
Kurumsal karne modelleri daha da derine inerek incelenebilir. Şimdi de sizlerle Nasıl Kurumsal karne yapılır biraz bahsedeyim.
Balanced Scorecard Nasıl Yapılır?
Kurumsal karnede modeller yardımıyla bölümler departmanlar gruplandırılır nelerin ölçüleceği seçilir. Seçilen her bir ölçütün birimi yazılır. Gruplama departmanlarda veri toplayabilecek ve düzgün kayıt alacak kişilere anlatılır ve kişiler görevlendirilir. Günlük veri girişi için Excel hazırlanır. Aylık verilerin toplanması ile ay bazında kurumsal karne oluşturulur. Aylık veriler sayesinde aylar arası dağılım ve ilerleme gözlemlenebilir. Böylelikle bahsi geçen kurumsal karne hazırlanmış olur. Bu tip veriler anlık olarak üretimden toplanması daha yararlı olacaktır fakat bu durum maliyete dayanmaktadır. Veri toplama işinde kurumsal karne modeli oturana dek el ile yapılmasında fayda vardır. Kurumsal karne ile anlamlı raporlara erişmek yapılan işin katma değerini bizlere gösterecektir. Edinilen bu bilgiler aylık günlük yada belirlenen zaman diliminde raporlanmalıdır. Yapılan iyileştirmeler ile eski raporlar ile kıyaslamalı tablolar yapılır.
Kısaca nasıl yapılır
- Ekip oluştur.
- kapsamı belirle büyüklüğü bil.
- Görev dağılımı yap.
- Görevlendirme sonrasında görev kişisinden toplaya bileceği verileri yazmasını iste
- Yazılan tüm veri demetlerini tek bir tabloda departman bazlı ayır eksiklerini bulmaya çalış
- İstenilen rapora göre ters mantık listeyi tekrar revize et
- Veri toplama sıklığını belirle tabloda birimlerle birlikte yer ver
- Sonrasında verileri tek bir Excel de gruplayarak rapor al
- Rapor üzerinden Toplantıları gerçekleştir.
- İzlenmesi gereken bölgeleri belirle iyileştirme adımlarını gerçekleştir.
- İzlenilen verileri iyileştirme sonrası tekrar ölç
- Tüm tabloda diğer birimlere etkisinin olup olmadığını incele
- Ve bu durumu sürekli kontrol et.
- İstemiş olduğun verimlilik düzeyine erişebiliyor musun kontrol et.
*** Toplam ekipman etkinliğini işin içine dahil etmeyi unutma bu kısım çok özel olduğundan size ayrıca anlatacağım.
Overall Equipment Effectiveness (OEE) =Toplam Ekipman Etkinliği (TEE)
Sonuç
Bir şirketin hizmet veya ürün üretirken ortaya çıkan katma değerleri takip edebilmek için hazırlanan raporlama yöntemidir. Katma değerlerin gün yüzüne çıkarıp sayısal değerlere dönüştürülme işlemidir. Şirketler tarafından uygulanması gerekmektedir. İyileştirmeler yenilikler bu karne sayesinde nereden başlamanız gerektiğini sizlere gösterecektir. Verimlilik için çok güzel bir göstergedir. Başka metotlar ile birleştirilerek yenileme iyileştirme faaliyetleri yürütülebilir.
Öneri yazıma bu linkten ulaşabilirsiniz.
