Kapasite Nasıl Hesaplanır? sorusuna, işletmelerde kullanılan malzeme ve ekipman vasıtası ile belirli bir zaman diliminde üretilebilecek ürün veya hizmet miktarının ölçülmesidir. Yapılan bu hesaplama işin durumu ürün çeşidi seri üretim yada parti üretim veya proje tipli üretimlere göre değişiklik göstermektedir. Kapasite planlama Nedir? yazımı okuyarak Kapasite nasıl hesaplanır yazıma daha sonra geçmenizi öneririm. İyi okumalar.
XYZ Firmasında çalışan genç mühendis üretimi planlamak istemektedir. Araştırmaya başlayan genç mühendis kapasitenin ne olduğunu bilmeden hiçbir işi yapamayacağını anlamıştır. İlk adım olarak,
Makineleri tanıma
Hammaddeyi öğrenme
Ürünleri öğrenme
İş akışını öğrenerek işe başlar.
Genç mühendisin kapasite ile ilgili basit bilgilere ihtiyacı vardır.
Makine adları, makinenin bir dakikada ürettiği ürün miktarı, haftalık çalışma zamanı, mola süreleri, makine arıza süreleri, vardiya değişiminde kaybedilen süreler, hammadde eksikliği yüzünden kaybedilen süreler gibi birçok bilgiye ihtiyaç duymaktadır. Edinilen bilgiler doğrultusunda engellenmesi mümkün olmayan zaman dilimini ve engellenebilir zaman dilimini bulmayı hedeflemiştir.
Engellenmesi mümkün olmayan zaman dilimi; makine ayarı, planlı bakım, talep olmayışı, kalite örnekleme kontrolü, vardiya değişimi, makine arızası gibi kalemlerdir.
Engellenebilir olan zaman dilimi; Makine kullanım hatası nedeni ile ıskarta, personel eksiği, hammadde eksikliği, sarf malzeme eksiklikleri gibi kalemlerdir.
Genç mühendis bu belirlemeleri de yaptıktan sonra haftalık kapasite planını ölçmek ister. Haftalık olarak her makine için bilgileri toplar ve hesaplamak için bir tablo oluşturur. Bilgiler doğrultusunda hesaplamaya başlar.
Kapasite Nasıl Hesaplanır Tanımları
Genç mühendis açıklamalı bir şekilde hesabını yapar.
Kapasite Ölçümü, her kuruluş veya işletme için girdi ve çıktı ölçülerinin belirlenerek hesaplamanın yapılmasıdır.
Teorik kapasite, tasarım kapasitesi olarak da adlandırılan teorik kapasite ideal şartlar altında belirli bir sürede ulaşabilecek en büyük çıktı miktarıdır.
Etkin kapasite, normal şartlar altında elde edilebilecek kapasite miktarıdır.(makine arızası, vardiya değişimleri, periyodik bakım süreleri, insan hataları düşülmüş halde hesaplanır)
Kapasite Kullanım Oranı = Gerçek Çıktı / Teorik Kapasite
Kapasite Kullanım Verimi = Gerçek Çıktı / Etkin Kapasite
| Makineler | Dakikada Üretim Miktarı | Birimi | Haftada Ne Kadar Çalışıyor (saat) | Engellenmesi Mümkün Olmayan Zaman Dilimi (saat) | Engellenebilir Olan Zaman Dilimi (saat) | Gerçek Çıktı | Teorik Kapasite | KAPASİTE KULLANIM ORANI | Etkin Kapasite | KAPASİTE KULLANIM VERİMİ |
| Pres-1 | 155 | Adet | 96 | 35 | 24 | 37 | 96 | 39% | 61 | 61% |
| Pres-2 | 123 | Adet | 96 | 41 | 16 | 39 | 96 | 41% | 55 | 71% |
| Kaynak -1 | 48 | Adet | 80 | 18 | 32 | 30 | 80 | 38% | 62 | 48% |
| Kaynak -2 | 75 | Adet | 80 | 22 | 38 | 20 | 80 | 25% | 58 | 34% |
| Kaynak -3 | 94 | Adet | 80 | 16 | 27 | 37 | 80 | 46% | 64 | 58% |
Kapasite Nasıl Hesaplanır Sonucu
Genç mühendis hesaplamalar sonucu kapasitenin kullanımı hakkında bilgiler edinmiştir. Bu durumun bir kereliğe mahsus yapılıp bitmeyeceğini bununla ilgili sürekli bilgi toplanarak dinamik bir hal alması gerektiğini anlamıştır. burada bahsi geçen engellenmesi mümkün olmayan zaman diliminin düşürülmesi, engellenmesi mümkün olanlar için ise zaman kayıplarını ortadan kaldırmayı hedeflemiştir. Kapasitenin firmaya getirdiği yükü anlamış pazarlamacılar ile kontak halinde olması gerektiği ve kapasitenin belli bir seviyenin altına yada üstüne çok çıkmamak gerektiğini gözlemlemiştir. Buradan edindiği bilgiler ile makinaları tek tek ele alarak zaman kayıp nedenlerini metot etüdü ve iş etüdü yaparak bulmaya çalışmayı ön görmüştür. Planlama için bu değerlerin müşteriye zamanında teslimde kritik bir yer tuttuğunun bilincine varmıştır. Planlama için kapasitenin önemi anlaşılmıştır.
Öneri yazımı okumak isterseniz buraya tıklayabilirsiniz.
