Paydaş Analizi Örneği
Paydaş Analizi nedir nasıl yapılır ? yazıma istinaden şimdide Paydaş Analizi Örneği ile metodun nasıl uygulandığını bir örnek ile inceleyelim örneğe geçmeden önce eğer okumadıysanız paydaş analizi nedir? yazımı okuyabilirsiniz.
Paydaş Analizi Örneğine Başlarken
Paydaş analizi nedir yazımda olan ilk bölümde paydaş gruplarına verilen adlardan bahsetmiştim bu örnekte iç ve dış paydaşlar olarak adlandıracağım paydaş analizine başlamadan önce nasıl yapıldığı iyi anlaşılmalı bir kaç örnek gözden geçirilmelidir. Sektöre göre sorular farklılaşabilir kendi sektörünüze göre çevre ve etkileri de değişiklik gösterecektir. Öncelikle örnek senaryomuzdan bahsedelim.
Örnek Senaryo
Özel sektörde çalışan genç bir mühendis firmada oluşan çevresel aksaklıklar ve yöneticisi tarafından yapılması istenen stratejik planlama için veri toplamaya hazırlanmaktadır. Genç mühendis nereden başlayacağını bilmemekte ve okulda öğrendiği bilgileri uygulamaya hevesli bir çalışandır. Firma kadın çanta üretimi yapan aynı zamanda yurt içi ve yurt dışı satışları bulunan büyük bir firmadır. Ürün satış modeli E-ticarettir. Genç mühendis gerekli araştırmaları yaparak işe başlar literatür taramalarını bitirir ve işe iç ve dış paydaşları tanımlayarak başlayacağını öğrenir. Sonrasında bu tanımlanan paydaşların tespitine geçecektir.
İç ve dış paydaş için firma tanımını yapan genç mühendis paydaş tespitine başlamadan önce yapılacakları maddeleyip sonuçta nereye varacağını not almak istemiştir.
Yapılacakların Sıralaması
- İç ve dış paydaş tanımı
- Paydaş tespiti
- Paydaşların önceliklendirilmesi
- Paydaşların değerlendirilmesi
- Görüş, önerilerin alınması ve değerlendirilmesi
Sonuç Olarak Varılacak Noktalar
- Paydaşların görüş, öneri ve beklentilerinin stratejik plan revizesine yansıtılması
- Planın paydaşlarca sahiplenilmesi ve uygulanabilirliğinin artması
- Paydaşların birbirleriyle olan ilişkilerinin ve olası çıkar çatışmalarının tespit edilmesi
- Paydaşlarla doğrudan temas sağlanarak belediyenin paydaşlarla iletişiminin geliştirilmesi
- Firmanın hizmetlerinin etkin bir şekilde sunulmasına engel oluşturabilecek unsurların saptanması ve bunların giderilmesi için önlemler alınması
- Firmanın güçlü ve zayıf yönleri ile fırsatları ve tehditleri hakkında fikir edinilmesi
- Firma ile diğer kuruluşlar arasındaki koordinasyonun geliştirilmesi
- Kaynakların etkili ve verimli kullanılması amacına yönelik birlikte düşünme ve sorgulama kabiliyetinin geliştirilmesi amaçlanır.
Genç mühendisin bu tanımları ile yapacağı analizin adımlarını çıkarmış ve sırası ile gideceği bir yol haritası oluşturmuştur. Sonuçları yazarak bu analizden kazanımlarını öğrenmiş olmuştur.
İç ve Dış Paydaş Tanımı
İç paydaşlar: Firmadan etkilenen veya firmayı etkileyen firma içerisindeki kişi ve gruplardır. Firmanın çalışanları ve yöneticileri iç paydaşlara örnek olarak verilebilir.
Dış paydaşlar: Firmanın sunduğu ürün ve hizmetlerden yararlananlar ile firmadan etkilenen veya firmayı etkileyen firmanın dışındaki kişi, grup veya kurumlardır.
Paydaş Tespiti
Paydaş analizinin ilk aşamasında iç ve dış paydaşları aşağıdaki sorulara sevap vererek oluşturuyoruz. Bu aşamada hazırlanacak bir form sayesinde firma içinde ilgili bölümlere dağıtılıp paydaşlardan form yolu ile hem belirlenip hem de değerlendirilmeye alınabilecektir.
• Firmanın faaliyetleri/hizmetleri ile ilgisi olan kimlerdir?
• Firmanın faaliyetlerini/hizmetlerini yönlendirenler kimlerdir?
• Firmanın faaliyetlerini/hizmetlerini kullanan kimlerdir?
• Firmanın faaliyetlerinden/hizmetlerinden etkilenen kimlerdir?
• Firmanın faaliyetlerini/hizmetlerini etkileyen kimlerdir?
Genç mühendisin hazırladığı form şu şekilde bilgiler içermektedir.
Paydaş Bildirim Formu |
||||||
Firmada Çalıştığı Bölüm | ||||||
Firmada ki Görevi | ||||||
Formu Dolduran Kişi | ||||||
Paydaş Adı | Paydaş Nedeni
Nasıl ve Ne açıdan İlişkili? Faaliyetleriyle ve faaliyetlerden ne şekilde etkilemektedir? |
Paydaş Beklentisi | İlgili Kişi | İletişim Bilgileri | Önem Derecesi
(10 üzerinden) |
|
Firmadaki çalışanlardan paydaş bilgi formunun doldurulması istenmiş paydaşlar, çalışanlardan temin edilmiştir. Firmanın paydaşları ayrıntılı olarak ifade edilmiştir. Ayrıca, paydaşlarımızdaki farklı özellik, beklenti ve öneme sahip alt gruplar belirlenmiş ve paydaşlarımız bu alt gruplar bazında belirtilmiştir. Paydaşlarımızın alt gruplara bölünmesi, önemli grupların gözden kaçmaması açısından faydalı olmuştur.
Paydaşların Önceliklendirilmesi
Paydaş Analizi Örneğinde Paydaş önem dereceleri belirlenirken; paydaşın kurumun faaliyetlerini etkileme gücü ile kurum faaliyetlerinden etkilenme derecesi dikkate alınmalıdır.
Genç mühendis yöneticisinden yardım alarak paydaşları dış ve iç paydaşlar olarak gruplamıştır. Belirlenen paydaşların hepsi ile tek tek iletişime geçilmesi gerekmektedir. Paydaşlara ait bilgiler düzenli bir şekilde tutularak bilgiler bir tablo haline getirilecek önceliklendirme işlemi için destek sağlayacaktır. Şimdi ise önceliklendirerek paydaşların önem sırasına göre dizilmesine geçilecektir.
Paydaş Adı |
Paydaş Türü | Önem Derecesi | Etki Derecesi |
Önceliği |
X | İç Paydaş | Çok Önemli | 5 | Çok Yüksek |
Y | İç Paydaş | Önemli | 4 | Yüksek |
Z | Dış Paydaş | Az Önemli | 3 | Orta |
T | Dış Paydaş | Önemli | 4 | Yüksek |
Önceliklendirilen paydaşlar belirli parametrelere göre değerlendirilmiş sıralanmıştır. Değerlendirme aşamasında önem sırasına göre dizilir ve artık sonuç kısmına geçilebilir. Genç mühendis listeyi hazırlamıştır. Bu yukarıda belirtilen listeler değerlendirmede tek listeye dönüşür ve ekti alanı daha kolay görülebilir hale gelmiştir.
Paydaşların Değerlendirilmesi
Paydaş Analizi Örneği ile genç mühendis paydaş önceliklendirmesi yaptıktan sonra paydaşların değerlendirilmesi aşamasında paydaş bildirim ve paydaş ürün/hizmet formundan yararlanılmalıdır. Paydaşların değerlendirilmesi yapılırken;
- Paydaşlarla nasıl ve ne açıdan bir ilişki bulunmaktadır?
- Hangi ürün/hizmet ve faaliyet alanlarıyla ilişkilidir?
- Birimi faaliyetleriyle nasıl etkilemektedir?
- Birimin faaliyetlerinden ne şekilde etkilenmektedir?
- Birim için önem derecesi ve kurumu etkileme derecesi nedir?
Soruları göz önünde bulundurulmalıdır.
Paydaş Etki / Önem Matrisi |
||
Kriterler | Zayıf | Güçlü |
Önemsiz | İzle | Bilgilendir |
Önemli | Çıkarlarını Gözet, Çalışmalara Dahil Et | Birlikte Çalış |
Gruplama Açıklamaları |
||
Zayıf-Önemsiz | İzle | İZ |
Güçlü-Önemsiz | Bilgilendir | BL |
Zayıf-Önemli | Çıkarlarını Gözet, Çalışmalara Dahil Et | ÇGÇD |
Güçlü-Önemli | Birlikte Çalış | BÇ |
PAYDAŞ ANALİZİ |
|||||||||||
|
Paydaş Nedeni | Paydaş Beklentisi | İç Paydaş | Dış Paydaş | Temel Ortak |
|
Firmaya Etkisi |
Firmanın Paydaş Talebine Verdiği Önem |
|
||
Zayıf |
|
|
|
||||||||
* | * | * | * | İZ | |||||||
* | * | * | * | BÇ | |||||||
* | * | * | * | BL | |||||||
* | * | * | * | BL | |||||||
* | * | * | * | BÇ | |||||||
* | * | * | * | BÇ |
Görüş, önerilerin alınması ve değerlendirilmesi açısından baya bir bilgi ve görüşe sahip olan genç mühendis hangi paydaşlara önem vereceği hangi paydaşlar ile çalışmaya devam edeceğini kolaylıkla bir rapor haline getirerek üst yönetimine sunabilir.
!!! Uyarı
* Örnek senaryo tamamen hayal ürünüdür. Bahsedilen değerler ve bahsi geçen firmanın gerçekliği kesinlikle yoktur sadece konun anlatılması için örneklendirilmiştir. Alıntı değildir.